شجاعت محمد (قرآن)یکی از فضایل پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله، شجاعت و شهامت ایشان است. در این مقاله آیات مرتبط با شجاعت حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله معرفی می‌شوند. فهرست مندرجات۲ - اسوه‌پذیری از شجاعت پیامبر ۳ - علت شجاعت پیامبر ۳.۱ - بهره‌مندی از امداد خاصّ الهی ۳.۲ - اتکا به ولایت خداوند ۳.۳ - صالح بودن پیامبر ۳.۴ - توکل به خداوند ۴ - شجاعت هنگام هجرت ازمکه ۵ - برخورد شجاعانه با کفار ۶ - برخورد شجاعانه با منافقان ۷ - روش‌های برخورد شجاعانه پیامبر ۷.۱ - ابلاغ حکم بدون ترس ۷.۲ - حضور در میدان نبرد ۷.۳ - اعلام شجاعانه به مشرکان ۷.۴ - ملزم کردن به واجبات ۷.۵ - پایداری و سازش‌ناپذیری ۷.۶ - تهدید و هشدار ۸ - عناوین مرتبط ۹ - پانویس ۱۰ - منبع ۱ - شجاعت، مقدمه رسالتشجاعت پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در بيان و ابلاغ احكام الهى، لازمه رسالت و نبوّت او: ما كانَ عَلَى النَّبِيِّ مِنْ حَرَجٍ فِيما فَرَضَ اللَّهُ لَهُ سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَ كانَ أَمْرُ اللَّهِ قَدَراً مَقْدُوراً الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللَّهِ وَ يَخْشَوْنَهُ وَ لا يَخْشَوْنَ أَحَداً إِلَّا اللَّهَ .... ۲ - اسوه‌پذیری از شجاعت پیامبرلزوم اسوه‌پذيرى از شجاعت پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، در ميادين نبرد: يَحْسَبُونَ الْأَحْزابَ لَمْ يَذْهَبُوا وَ إِنْ يَأْتِ الْأَحْزابُ يَوَدُّوا لَوْ أَنَّهُمْ بادُونَ فِي الْأَعْرابِ يَسْئَلُونَ عَنْ أَنْبائِكُمْ وَ لَوْ كانُوا فِيكُمْ ما قاتَلُوا إِلَّا قَلِيلًا لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثِيراً. معناى آيه -با توجّه به سياق- اين است كه اگر شما اهل اسوه‌پذيرى باشيد، بجا است كه در يارى‌رسانى و صبر در ميدان نبرد به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله اقتدا كنيد، همان‌گونه كه او در روز احُد به رغم شكسته شدن دندانهاى جلوى او و زخمى شدن ابروهايش و كشته شدن عمويش مقاومت كرد. ۳ - علت شجاعت پیامبر۳.۱ - بهره‌مندى از امداد خاصّ الهىبهرهمندى از امداد خاصّ الهى، عامل شهامت و نترسيدن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از دشمن، هنگام هجرت: إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُما فِي الْغارِ إِذْ يَقُولُ لِصاحِبِهِ لا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنا فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَ أَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها .... ۳.۲ - اتکا به ولایت خداونداتّكاى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به ولایت خداوند، سبب شجاعت و نترسيدنش از توان دشمنان: ... قُلِ ادْعُوا شُرَكاءَكُمْ ثُمَّ كِيدُونِ فَلا تُنْظِرُونِ إِنَّ وَلِيِّيَ اللَّهُ الَّذِي نَزَّلَ الْكِتابَ وَ هُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِحِينَ. ۳.۳ - صالح بودن پیامبرصالح و درستكار بودن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، عامل نترسيدن حضرت از قدرت مشركان: ... قُلِ ادْعُوا شُرَكاءَكُمْ ثُمَّ كِيدُونِ فَلا تُنْظِرُونِ إِنَّ وَلِيِّيَ اللَّهُ الَّذِي نَزَّلَ الْكِتابَ وَ هُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِحِينَ. ۳.۴ - توکل به خداونداعتماد و توکّل پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بر خداوند، عامل شجاعت آن حضرت، در برابر مشركان: وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلْ أَ فَرَأَيْتُمْ ما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرادَنِيَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كاشِفاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرادَنِي بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ عَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُونَ قُلْ يا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ إِنِّي عامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ. ۴ - شجاعت هنگام هجرت ازمکهبرخوردارى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از شجاعت، شهامت و آرامش خاصّ، هنگام هجرت از مکّه به مدینه، در عين تنهایی و نداشتن يار و ياور: إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُما فِي الْغارِ إِذْ يَقُولُ لِصاحِبِهِ لا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنا .... ۵ - برخورد شجاعانه با کفار••• برخورد شجاعانه و قاطعانه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با كفرپيشگان، از اوصاف آن حضرت: مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُمْ .... ••• پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، مأمور برخورد شجاعانه و قاطعانه با کفّار: يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ .... ۶ - برخورد شجاعانه با منافقانپيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، مأمور برخورد شجاعانه و قاطعانه با منافقان: يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ .... ۷ - روش‌های برخورد شجاعانه پیامبر۷.۱ - ابلاغ حکم بدون ترسپيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، مأمور بيان و ابلاغ حكم جواز ازدواج با همسر پسرخوانده، بدون هيچ ترس و واهمه از حرف و حديث مردم: وَ إِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَ اتَّقِ اللَّهَ وَ تُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَ تَخْشَى النَّاسَ وَ اللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشاهُ فَلَمَّا قَضى زَيْدٌ مِنْها وَطَراً زَوَّجْناكَها لِكَيْ لا يَكُونَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ حَرَجٌ فِي أَزْواجِ أَدْعِيائِهِمْ إِذا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَراً وَ كانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا ما كانَ عَلَى النَّبِيِّ مِنْ حَرَجٍ فِيما فَرَضَ اللَّهُ لَهُ سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَ كانَ أَمْرُ اللَّهِ قَدَراً مَقْدُوراً الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللَّهِ وَ يَخْشَوْنَهُ وَ لا يَخْشَوْنَ أَحَداً إِلَّا اللَّهَ .... ۷.۲ - حضور در میدان نبردحضور شجاعانه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در ميدان نبرد احُد، در هنگام شکست و فرار مجاهدان از صحنه: وَ لَقَدْ صَدَقَكُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُمْ بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذا فَشِلْتُمْ وَ تَنازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ وَ عَصَيْتُمْ مِنْ بَعْدِ ما أَراكُمْ ما تُحِبُّونَ مِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الدُّنْيا وَ مِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الْآخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ لِيَبْتَلِيَكُمْ ... إِذْ تُصْعِدُونَ وَ لا تَلْوُونَ عَلى أَحَدٍ وَ الرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ فِي أُخْراكُمْ .... ۷.۳ - اعلام شجاعانه به مشرکاناعلام شجاعانه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به مشرکان، براى به‌كارگيرى آنان از تمام توان‌شان در برابر حضرت: ... قُلِ ادْعُوا شُرَكاءَكُمْ ثُمَّ كِيدُونِ فَلا تُنْظِرُونِ. ۷.۴ - ملزم کردن به واجباتبرخورد شجاعانه و قاطعانه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در برابر كفّار و منافقان، با مُلزَم كردن آنان نسبت به واجبات: يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ ... از امام باقر علیه‌السلام درباره «جاهد الكفّار و المنافقين» روايت شده كه مقصود، الزام آنان به انجام دادن فرايض است. ۷.۵ - پایداری و سازشناپذیریشجاعت پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در تبيين پايدارى و سازش‌ناپذيرى خود، در برابر مشركان، حتّى در صورت تنها ماندن: وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلْ أَ فَرَأَيْتُمْ ما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرادَنِيَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كاشِفاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرادَنِي بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ عَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُونَ قُلْ يا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ إِنِّي عامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ. ۷.۶ - تهدید و هشدار••• شجاعت پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در برخورد با كفّار، با تهدید و هشدار به آنان: وَ قُلْ لِلَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ إِنَّا عامِلُونَ وَ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ. ••• شجاعت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در برخورد با مشركان، با تهديد و هشدار به آنان: ... قُلْ أَ فَرَأَيْتُمْ ما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ .... قُلْ يا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ إِنِّي عامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ. ۸ - عناوین مرتبطانذارهای محمد (قرآن)، تبلیغ محمد (قرآن)، سیره محمد (قرآن). ۹ - پانویس۱۰ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۷، ص۱۷۹، برگرفته از مقاله «شجاعت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله». |